OKUMA SÜRESİ: 10 DK
12.09.2023
Kediler, yapıları gereği son derece temiz ve özellikle tuvaletleri konusunda titiz hayvanlardır. Tuvaletini yapan kediler içgüdüsel olarak her zaman dışkılarının üzerini örtme eğilimi gösterirler. Bu nedenle ilk defa kedi sahiplenecek olanlar için kedi tuvalet eğitimi temizlik bakımından son derece kolay olmaktadır. Ancak bazı durumlarda bunun aksi durumu olabilmektedir.
Kediniz, tuvalet kabı ile alakalı sorunlar yaşıyor ve olması gereken şekilde tuvaletini kumun altına bırakmıyor ise problemin kaynağını bulmak ilerleyen haftalar adına oldukça önemlidir. Kedilerin tuvalet dışına kaka yapması bilhassa kedi sahiplerini rahatsız eden durumlardan biridir.
Kedi sahiplerinin merak ettiği sorulardan biri, kedinin neden tuvalet kabını değil de evin farklı bölümlerini tuvaleti için kullanıyor olmasıdır. Kedinizin kum alışkanlığı mevcut değilse ve tuvaletini evin başka noktalarına yapıyorsa bu durum bir şeylerin yolunda gitmediğinin göstergesidir. Eve geldiğinizde hiç de hoş olmayan bu tarz bir sürpriz ile karşılaşmayı eminiz istemezsiniz. Zira kedi sahipleri için hiç de iyi bir şey olmayan bu sorun neyse ki kısa sürede dahi çözülebilecek basitliktedir.
Kısırlaştırılmamış erkek bir kediye sahipseniz dönemsel olarak tuvalet kabı ile alakalı sorunlar yaşamanız kaçınılmazdır. Bunun nedeni içgüdüsel olarak erkek kedilerin kendi bölgelerini işaretleme ihtiyacında oluşudur. Erkek kediniz olmadık yerlere idrarını yapıyor ise çözüm onu kısırlaştırmak olabilir. Kısırlaştırma operasyonundan sonra kediniz birkaç hafta boyunca eski alışkanlığına devam edebilir, fakat çoğunlukla kedi sahipleri sorunun büyük oranda çözüldüğünü gözlemler.
Kediniz, oyunun kurallarını kendi belirlemeyi sever. Çoğunlukla kediler evin etrafını görmelerine izin veren sessiz ama erişilebilir bir alanda büyük, açık bir tuvalet kabını kullanmayı isterler. Topaklanan kedi kumu çeşitleri de her daim onlar için iyidir. Fakat bir de tuvalet kabının konumunun artık kedinizin ihtiyaçlarını karşılamayabileceğini de unutmayın. Örneğin, kediniz yaşlandıkça çevikliği azalır ve farklı eklem hastalıklarından mustarip olabilir. Bu nedenle yaşlı kediniz için tuvalet kabını erişimi kolay bir yere bırakmanız gerekir. Bazı durumlarda yaşı fark etmeksizin kediniz, tuvalet kabının çevresine yaklaşmaktan ‘’artık’’ korkuyor olabilir. Genel itibari ile pencere kenarındaki, televizyon-hoparlör benzeri değişken bölgelerdeki tuvalet kapları için bu durum geçerlidir.
Kediler doğru ya da yanlış davranış kaygılarına sahip değillerdir. İhtiyaçlarını karşılama açısından düşünürler. Örneğin kediniz, tuvaletini sizin yemek masanızın yakınlarında bir yere yapıyor ise sürekli yeri temizlemek yerine kedinizin kumunu bu bölgeye taşımayı deneyebilirsiniz. Bu sayede her defasında zemini temizlemek yerine kumu kolaylıkla temizleyebilirsiniz. Zaman içerisinde duruma göre tuvalet kabını, kedinizi rahatsız etmeyecek miktarlarda milim milim farklı bölgelere çekerek de bu alışkanlığını değiştirmeyi deneyebilirsiniz. Kediniz ile sizin belirlediğiniz ideal tuvalet yeri aynı olmayabilir ve unutmayın ki kedi tuvalet kabı nereye konulmalı sorusunun cevabı da bu nedenle önem arz eder.
Kediniz ile inatlaşmak yerine ona kulak vermeyi deneyin. Birden çok tuvalet kabına sahip olmak tamamen zararsızdır. Dolayısıyla hem sizin istediğiniz yere hem de kedinizin tuvaletini yapmak istediği yere birer tane kap bırakabilirsiniz.
Tüm bunlara ek olarak tuvalet kabını gerektiği şekilde belirli aralıklar ile temizlemiyorsanız kediniz artık kirli kumuna tuvaletini yapmak istemeyecektir. Fakat iyi haber şu ki, kediniz dayanabileceği süre boyunca tuvaletini tutar ve siz temizledikten sonra tuvalet kabını kullanır. Yine de onu fazla zor durumda bırakmamak en iyisi olacaktır. Tuvalet kabında sıklıkla kirli bir kum birikintisi bırakmak kedinizin kendisine yeni bir bölge bulmasına neden olur. Her kedinin tuvalet rutini farklıdır fakat genel olarak her gün kedinizin kumunu temizlemelisiniz. Kedinizin tuvaletini yaptığı kumdaki topaklanmaları temizlemek yeterli olacaktır. Ancak belirli aralıklar ile tüm kumu temizlemek, daha hijyenik bir tuvalet kabı yaratmanızı sağlayacaktır. Kedi sayınız fazla ise bu sayı da doğru orantılı bir şekilde artacaktır. Ayrıca ishal olduğu zamanlarda kedinizin kumunu daha sık temizlemeniz gerektiğini de unutmamalısınız.
Tuvaletini diğer kediler gibi kuma yapmayan kedinizin ciddi bir sağlık sorunu olabilir. Kediniz, tuvalet kabına varamadan altına kaçırabilir ya da daha da kötüsü idrar yollarında meydana gelen ve canlarının acımasına neden olan rahatsızlıklar ile baş ediyor olabilir. Genel itibari ile kedi alt idrar yolu hastalığı (FLUTD), bakteriyel sistit, böbrek yetmezliği, karaciğer hastalığı veya diyabet kedilerin en çok mustarip oldukları hastalıklar arasında yer alır.
Yaşlanan ya da sağlık sorunları nedeni ile eklem problemleri çeken bir kedinin yüksek tuvalet kabına çıkabilmesi ya da merdivenleri kullanması güçtür. Kedinizin tuvaletini tutmasına engel olan sorunu çözmek üzere veteriner bir hekime başvurabilirsiniz. Aynı zamanda kedinizin sağlığının kötüleştiğine dair işaretler arasında sık sık ortadan kaybolması, sizden gizlendiği yerlerde vakit geçirmesi, kucağınıza aldığınız esnada alışılmadık sesler çıkarması, gündelik rutininin dışına çıkması da bulunur. Bunlardan herhangi biri ile karşı karşıya kalırsanız her ihtimali düşünerek kedinizi veteriner hekime götürmeyi ihmal etmeyiniz.
Kediler de tıpkı insanlar gibi kedilerde stres altında olduklarında olumsuz davranışlar sergilerler. Özellikle evinizde birden fazla kedi var ise baskın olan kedi ya da kediler, diğerlerine zorbalık uygulayabilir. Tuvalet bölgesi olarak belirlediğiniz alan baskın kediniz tarafından domine ediliyor ve diğer kedi ya da kedilerinizin kullanmasına izin vermiyorsa evin farklı bölgelerine tuvaletlerini yapan kediler kaçınılmazdır. Bu sorunu ortadan kaldırmak adına birkaç plastik kedi tuvalet kabı kullanmak yeterli olacaktır. Tüm kedilerin kendisine ait olan kum kabını kullandığından emin olun, böylelikle kedileriniz çekinceleri olmaksızın diledikleri zaman tuvaletlerini yapabilecekleri güvenli bir bölge olduklarını bilir.
Evdeki kedileriniz arasındaki anlaşmazlık, sizin engelleyemeyeceğiniz bir boyuta doğru evrilirse uzman kedi eğitmenleri veya veteriner bir hekimden yardım talep edebilirsiniz. Özellikle strese bağlı tuvalet kabı sorunlarını çözmek, uzman bir kedi eğitmeninin rehberliğini gerektirebilir.
Kediler, günlük rutinlerinde meydana gelebilecek herhangi bir değişiklikte daha önce hiç göstermediği alışılmadık hareketler sergileyebilir. Özellikle ev ortamında yapılan değişiklikler onlarda hiç olmadığı kadar olumsuz davranış değişikliklerine neden olabilir. Örneğin sahiplenme, taşınmalar ya da eve yeni bir hayvanın gelmesi, kedinizi olumsuz etkileyebilir. Bu dönemlerde kediler, tuvaletini kum dışında evin farklı yerlerine yapma eğiliminde olurlar. Bununla birlikte gelen davranış bozukluğu beraberinde saldırgan tavırları da doğurabilir. Böyle bir durumda kediye gereken zaman tanınmalı ve alışma sürecinde sahibinin onun yanında olduğu kendisine hissettirilmelidir. Aksi halde bağırmak, ceza vermek ya da şiddet göstermek çözüm olmayacağı gibi durumu daha da güçleştirerek kedinin ciddi anksiyete sorunları çekmesine neden olur.
Yaşlı ya da hasta kediler bazen tuvalet kabının yerini unutmuş ya da karıştırıyor olabiliyorlar. Unutkanlık, sadece insanların değil hayvanların da mustarip olduğu bir rahatsızlıktır. Yaşlı kedilerdeki bunama, kedi kumunun nerede olduğunu ve hatta bulsalar bile nasıl doğru şekilde kullanacaklarını onlara unutturabilir. Çok yaşlı kediler, Alzheimer hastalığına benzer bir tür gibi bilişsel işlev bozukluğu geliştirmeleri durumunda bazen geçmişte almış oldukları tuvalet eğitimlerini unuturlar. Hastalık boyutundaki unutmalar, kedinizin tuvalet kabını bulamamasına sebebiyet verir. Bu sorunu çözümlemek için evin farklı bölgelerine birden fazla tuvalet kabı koymanız iyi olacaktır. İmkânlarınız ölçüsünde tuvalet kabının yerini hatırlatacak işaretler bırakmak ve görünür hale getirmek de kedinize yardımcı olacaktır.
Ne yaparsanız yapın kediniz sürekli aynı yere idrarını yapmaya devam ediyor ve bu bölgelere tuvalet kabı koymanız mümkün değil ise onu caydırmaya çalışmanız gerekir. Örneğin kediniz yatak ya da kanepeye idrarını yapıyorsa buraları muşamba ile örtebilirsiniz. Böyle yaparak kedinizi, tuvaletini kanepe ya da yatağa yapamayacağı bir pozisyona sokarak caydırabilirsiniz. Kedilerin bu tarz bir plastiğe idrarını yapması oldukça düşük bir ihtimaldir.
Kediniz, tuvalet kabı dışında evin farklı bölgelerini işaretliyor ise buraları iyice temizlemek aynı durumun tekrarlanmaması adına oldukça önemlidir. Sabun, deterjan ya da çamaşır suyu ve bol su ile kedinizin idrar kokusunu ortadan kolayca kaldırabilirsiniz.