OKUMA SÜRESİ: 9 DK
14.09.2023
Kedilerin tuvalet kabı dışına idrarını yapması kimi zaman büyük sorunların başlayacak olmasına bir işaret olabilir. Kediler genellikle tuvalet alışkanlıklarına çok dikkat eden canlılardır ve eğitimli kediler mümkün olduğunca her zaman tuvalet kaplarına idrarlarını yaparlar. Bu nedenle, eğer bir kedi, idrarını evin içerisinde tuvalet kabı dışında farklı bir yere yapmaya başladıysa bu duruma neden olan bazı sorunların olduğu göz ardı edilmemelidir.
Kediler, idrarlarını tuvalet kabı dışında evin istenmeyen yerlerine yapmaya başlamasıyla birlikte; henüz belirlenemeyen bir rahatsızlık, odada bir yerde sıkışmışlık veya aniden korkmuş olması nedeniyle bu olağandışı durumun oluştuğu düşünebilir. Kediniz evde dışkılamaya ve idrarını yapmaya devam ediyorsa onun sağlığını pekâlâ kontrol etmeniz gerekir. Ancak sebep her ne olursa olsun onu cezalandırmak asla bir çözüm değildir. Ceza, yalnızca kediyi daha çok korkutur ve tuvalet sorununu daha da farklı boyutlara taşır. Örneğin; folyo, biber, limon kabuğu rendesi ve su fışkırtma gibi caydırıcılar, davranışı başka bir tarafa yönlendirerek daha fazla endişeye neden olur ve bu davranışın temel nedeninin araştırılmasını geciktirir. Bu yüzden kedinizi anlamanız önceliğiniz olmalıdır.
Bir kedinin idrarını yalnızca tuvalet kabına yapmasını sağlamak için onun bu istenmeyen davranışının nedenlerini anlamak, tuvalet kabı sorununa etkili bir çözüm bulmanın en iyi yoludur. Kedileri eğitmenin asıl amacının, onları mutlu etmek ve insanlarla ilişkilerini geliştirmektir. Bu açıdan kedilerin de stresli olabileceğini unutmamak gerekir. Kediler, düşen nesneler veya hareket eden sandalyeler konusunda korkabilen veya endişelenebilen tuhaf canlılardır. Bu, daha büyük değişikliklerin onlara zarar verebileceği anlamına gelir. Bu bakımdan stres, beklenmedik yerlerde dışkılama ve idrar yapma dürtülerine neden olabilirken fazla yalanma ve saldırganlık gibi davranışların da ortaya çıkmasına neden olur.
Kum kabını kullanmayan kediler için her şeyden önce bir sosyalleşme eğitimi verilmesi kaçınılmazdır. Sosyalleşme eğitimi verilen kedilerle daha fazla zaman geçirilmelidir. Zira kedileriniz kendilerini görmezden gelinmiş hissetmemeli ve ilgi gördüğünü her zaman anlamalıdırlar. Ayrıca besleme sürelerinin her zaman aynı olduğundan emin olunmalıdır. Bununla birlikte evde birden fazla kediniz varsa birbirleriyle iyi anlaştıklarından da emin olmalısınız. Aralarında rekabet ve kavga gibi sorunlar olmadıkça idrarlarını başka yerlere yapmazlar. Eğer ortada bir idrar püskürtme davranışı varsa da bu, genel olarak kedilerin bölgesel hâkimiyetinden kaynaklanıyor olabilir.
Bir kedinin idrara çıkma ve ishal ile ilgili rahatsızlığı, onun tuvalet kabı yerine, istenmeyen zamanlarda ve yerlerde dışkılamasına ve idrarını yapmasına neden olabilir. Kediler için en savunmasız zamanlardan biri, bağırsak rahatsızlığının olduğu andır.
Kediler tuvalete giderken kendini tehdit altında hissederse, tuvalet kabına idrarını yapmayabilir. Bu açıdan diğer kediler ve gürültü de onları tehdit edebilir. Sonuç olarak, korku ve endişe nedeniyle tuvaletini kum kabından ayrı bir yere yapabilirler.
Aynı zamanda kedinizin tanımadığı bir misafir evinize gelirse ve kediniz idrarını yapmak için misafir odasından geçmek zorunda kalırsa, sinirlenebilir ve evin başka bir yerine idrarını yapabilir.
Ayrıca, siz evde yokken kedinize bakan bir kişi, kediniz için göz korkutucu olabilir. Evde tek başına olan bir kedi, evi korumanın kendi görevi olduğunu düşünebilir. Buna bağlı olarak, bu savunma yükümlülüklerinin bir gereği, ev sahibinin kendi yatağı da dâhil olmak üzere evin farklı bölgelerini güçlü bir kokuyla işaretleyebilirler.
Ancak sonuç itibariyle kedilerin kum kabına idrarını yapmasını sağlamak imkânsız değildir. Tabi, bazı durumlarda bu sorunu çözmek biraz uzun sürebilir. Bu nedenle sorunu kendi başınıza çözmekte ısrar etmek yerine bir veterinere danışmanız bu durumu hızlı sonuçlandırmak adına önerilir.
Kum kabını kullanmayan kedileri engellemek için ilk olarak onlara güvenilir bir ortam sunulmalıdır. Kum kapları kediler için güvenilir ve erişilebilir bir yerde olmalıdır. Kediniz bu alan dışına idrarını yapıyorsa, onun için rahat olan bir kum kabı edinmelisiniz. Sonrasında ise kedinizin rahat edebileceği bir yer seçmeli ve tuvaleti kabını o alana yerleştirmelisiniz. Bunun yanı sıra kabı kedinizin kolay erişebileceği ve gürültüden uzak olan bir yere koymak, onun kum kabı dışındaki yerlere dışkılamasını ve idrarını yapmasını önleyecektir.
Aynı zamanda evde tek başına kalan kediler için, başka yerlerde idrar yapmayı önlemenin en iyi yolu, yatak odasının kapısını kapatmaktır.
Bir kedi, kazara olsun ya da olmasın, idrarını yapmaması gereken bir yere yaparken, hassas olan burnu, onu tuvalet kabıyla aynı yeri kullanmaya teşvik eder. Bu koku benzerliğine neden olan evin farklı bölgelerine idrar yapmasını önlemenin en iyi yolu ise mümkün olduğunca uzun süre boyunca minik dostunuzun bu yere gitmesini engellemektir. Bu süre zarfında kedinizin tuvalet alışkanlığının değişmesine neden olan kokular giderilmeli ve onları bu alanlardan uzak tutmak için gerekirse evdeki eşyaların da yerleri değiştirilmelidir. Temizlik için söz konusu alanları kokulu bir solüsyon veya toz deterjanla temizleyebilirsiniz. Daha sonra soğuk su ile durulayıp kurulayabilirsiniz.
Eğer bu sorunun önüne geçemeyeceğinizi düşünüyorsanız en iyi çözüm, kedinizi bir veteriner tarafından muayene ettirmektir. Veteriner tedaviyi onayladıktan ve sürece başladıktan sonra kediniz hızlıca normal tuvalet alışkanlığına dönecektir. Bu sorun çözülene kadar yapabileceğiniz tek şey, başka bir yere fazladan bir kum kabı yerleştirmek ve kedinizi de onu kullanmaya teşvik etmektir. Ekstra kum kabı diğer kum kabından daha uzak bir yerde olabilir. Böylece kedinizin beklenmedik yerlere idrarını yapmasının da önemli ölçüde önüne geçebilirsiniz.
Köpeklerde yaygın olarak kullanılan ses ve ödüllere başvurmak da kedilere tuvalet eğitimi verirken tercih edilebilecek iyi bir alternatiftir. Örneğin bir alkış sesinden hemen sonra kedinize oyuncak veya yiyecek verirseniz, kediniz bu ödülü alkış sesiyle ilişkilendirecektir. Kum kabını kullanan kediniz için tuvaletini her yaptığı sırada alkış ile olumlu tepki vermek iyi olacaktır. Aynı zamanda alkış sesi ‘Aferin’ kelimesiyle de değiştirilebilir. Bunu, kedinizin tuvaletini her yaptığında tekrarlamanız önerilir. Kedilerin kısa süreli hafızası, uzun ve yoğun tuvalet eğitimlerinden ziyade birkaç dakikalık eğitimler için daha uygundur.
Ayrıca kedilerin iyi bir ruh halinde, rahat ama yeterince uyanık olduğundan emin olmanız gerekir.
Buna ek olarak bu yöntemin işe yaraması için kedilerin motive edilmesi de gerekir. Çünkü bir kedinin neler olup bittiğini tam olarak anlaması uzun zaman alabilir.
Pek çok kedi var olan kumunu sevmediği için kum kabını da kullanmak istemez. Kedilerin de bazı hassas tuvalet tercihleri vardır. Bazı kediler, kumu kabının kokusunu sevmezken bazıları da kum kabının dezenfektan kokusunu sevmez. Buna dikkat ederek mümkün olduğunca kediniz için iyi bir kum tercihinde bulunurken kumun kokusuz ve düşük tozlu olduğundan emin olunuz. Ayrıca kedinizin tuvalet kabını da temiz tutmanız gerekir. Bazı kediler kirli olan kum kaplarını kullanmayı reddeder. Tuvaleti temizlerken deterjan kullanmamaya ve bol su ile temizlemeye dikkat ediniz. Kediler deterjanın kokusunu almasalar bile kendilerini mutlaka rahatsız hissedeceklerdir.
Bazı kediler ise kum kabının yerini beğenmez. Bunun iki olası nedeni vardır. Birincisi, kediler yemek yedikleri yeri temiz tutmak isterler. Normalde kediler vahşi doğada yaşayan varlıklardır. Bu nedenle mama kabı ile kum kabı arasındaki mesafe en az 20 metre olmalıdır. Çünkü kediler, bir yemek kasesine veya su kasesine çok yakın kum kaplarını kullanmak istemezler. Bu durumun ikinci nedeni ise tuvaletin çok kalabalık bir yerde olmasıdır. Bu yüzden kediler tuvalete giderken kendilerini rahat hissedemeyebilirler. Bu durumun tersi de mümkün. Kum kabı kedinin çok fazla zaman geçirdiği yerden uzakta olabilir. Örneğin, çift katlı bir dairede kedi her zaman alt katta vakit geçiriyorsa, tuvaletini yapmak için yukarı kata çıkmak istemeyebilir. Tuvalet kabını evin farklı noktalarına yerleştirerek onun en rahat edeceği yeri birkaç denemede bulabilirsiniz.