OKUMA SÜRESİ: 14 DK
12.09.2023
Kedileri dışarı çıkarmak bazı riskler taşır. Dışarıdaki hayvanlarla kavgalar, hastalıklar, yaralanmalar, kazalar ve kaçmalar gibi tehlikelerle karşılaşabilirler. Evde tutulan kediler genellikle daha uzun yaşarlar. Dışarı çıkan kedilerin yaşam beklentisi daha düşüktür.
Kedileri dışarıda tutarken aşılara dikkat etmek, çevresel tehlikeleri minimize etmek ve düzenli sağlık kontrollerini sağlamak önemlidir. Kapalı alanlarda tutulan kediler için ise zenginleştirici aktiviteler ve oyunlar önemlidir. Kedilerin dışarı çıkması veya içeride tutulması konusunda karar verirken dikkatlice düşünmek ve kedilerin güvenliği ve sağlığına odaklanmak önemlidir.
Bir kedi, aşırı derecede kendine güvenen ve bölgesini korumaya eğilimli olduğunda, özellikle de kısırlaştırılmamışsa veya erkekse, diğer hayvanlarla özellikle çatışmaya girebilir. Bu durum, ciddi yaralanmalara, ısırıklara, enfeksiyonlara ve hastalıkların bulaşmasına yol açabilecek kavgalara sebep olabilir. Diğer yandan, kısırlaştırılmamış bir dişi kedi, erkek kedilerle daha arkadaş canlısı olabilir ve sonuç olarak hamile kalma riski taşır.
Ev kedisi cinslerinin dışarıda diğer hayvanlarla etkileşime girmesine izin verildiğinde, beklenmedik senaryolarla karşılaşma olasılığı vardır. Bu, agresif veya dostça olsun, hazırlıklı olunması gereken bir durumdur.
Genellikle ortak tehditlere odaklansak da daha az bilinen yırtıcı hayvanların da tehlikesine dikkat etmek önemlidir. Bu nedenle, evcil kedilerin başka tür hayvanlara karşı savunmasız olduğu unutulmamalıdır. Şimdi, konunun en önemli noktasına geçelim.
Eğer kediniz bir saldırıya uğrarsa ve yaralı bir şekilde eve dönerse, derhal bir veteriner hekimle iletişime geçmek önemlidir. Antibiyotikler, evcil hayvanın yaralarının enfeksiyon riskini azaltmaya yardımcı olabilir ve 24 saat içinde uygulandığında enfeksiyonun yayılmasını engelleyebilir.
Yara şiddeti ne olursa olsun, çizikler ve ısırıklar enfeksiyon riski taşır. Eğer fark edilmeyen bir yara iltihaplanırsa, kedi ciddi şekilde hasta olabilir. Şiddetli enfeksiyonun belirtileri arasında halsizlik, ağrı, şişlik ve bölgedeki aşırı yalama yer alabilir.
Daha büyük hayvanlar, kedinizi açıkça alt edebilir; ancak evcil kedinin diğer kedilerle yaşadığı anlaşmazlıklar, kedi hastalıklarının yayılma riskini de taşır. Özellikle ısırık yaraları, Feline Immunodeficiency Virus (FIV) ve Feline Leukemia Virus (FeLV) gibi hastalıkların bulaşmasının ana yollarından biridir. Bu nedenle, önlem almak ve hızlı tedavi sağlamak son derece önemlidir.
Bir evcil hayvan sahibi olarak, evcil hayvanınızın neden olduğu her türlü hasar veya yaralanmadan sorumlu olduğunuzun farkında olmalısınız. Kedinizin komşuların mülklerindeki faaliyetleri nedeniyle potansiyel hayal kırıklığına yol açabileceğini unutmamalısınız. Kedinizin eylemlerinden nihai olarak sorumlu olduğunuzun bilincinde olmalısınız.
Ayrıca, kedinizin eve “hediye” olarak getirdiği ölü yaratıkları fark edebilirsiniz. Örneğin, ölü fareler veya kuşlar kapı eşiklerine, kucaklara ve hatta yataklara bırakılabilir. Bu tür hikayeleri duymuş olabilirsiniz. Kediniz, size bu “hediyeleri” sunarak aslında doğal avcılık yeteneklerini sergiliyor. Eğer bu tür davranışları hoş karşılamıyorsanız, kedininizi dışarı çıkarmak yerine içeride tutmayı düşünebilirsiniz.
Kedilerin kısırlaştırılmamış şekilde dışarı çıkmasına izin vermek, istenmeyen hayvan popülasyonunu artırma ve istenmeyen gebeliklere yol açma riskini taşır. Eğer yüzlerce hatta binlerce yeni kedinin sorumluluğunu üstlenmeye hazır değilseniz, bu durumu gözden geçirmeniz önemlidir.
Kısırlaştırılmamış bir kedi, dışarı çıktığında muhtemelen çiftleşme fırsatı arayacaktır. Aktif bir dişi kedi yılda birkaç kez yavru doğurabilir ve yaşamı boyunca çok daha fazla yavruya yol açabilir. Bu yavruların büyüdüklerinde kendi kendilerine üreyebilmeleri durumunda, evcil hayvan popülasyonunu ciddi şekilde artırabilirler. Maalesef bu yavruların hepsine kalıcı ve güvenli bir yuva bulmak zordur. Bu nedenle, istenmeyen üreme sorununu en aza indirmek için kısırlaştırma önemlidir. Eğer daha fazla yavru kedinin sokaklarda yaşamasını istemiyorsanız, kedinizi içeride tutmayı tercih edebilirsiniz.
Kuduz gibi hastalıklar, rakunlar ve diğer yabani hayvanlardan kaynaklanan tehditlerdir ve sadece kediniz için değil, sizin için de açık hava ortamında her zaman var olan riskler arasındadır. Kedinizin her adımını takip edemediğiniz sürece, dışarıda farklı hayvan türleriyle veya sağlık sorunlarıyla karşılaşabileceği gerçeğini göz ardı etmemelisiniz. Eğer kedinizin dışarıda dolaşmasına izin veriyorsanız, düzenli aşılarının yapıldığından emin olmalısınız. Bu, diğer hayvanlarla etkileşimde bulunduklarında taşıyabilecekleri hastalıklardan korunmalarına yardımcı olacaktır.
Ayrıca, çocukların oyun alanları, bahçeler ve parklar gibi yerlerde dolaşan kedilerin dışkıları, insanlar, evcil hayvanlar ve diğer hayvanlar için zararlı parazitler taşıyabilir. Toksoplazmoz, giardia, coccidia, kancalı kurtlar ve yuvarlak kurtlar gibi hastalıkların ve parazitlerin yaygın olduğu bilinmektedir.
Küçük boyutlarına rağmen, keneler ve pireler ciddi sağlık sorunlarına yol açabilirler. Özellikle Lyme hastalığı, kene kaynaklı hastalıklar arasında kas-iskelet sistemi, nörolojik sistem, lenfatik sistem, gözler, kalp ve karaciğeri etkileyebilmesi nedeniyle önemli bir tehdittir. Kedilerde klinik belirtiler nadiren görülse de, bu hastalığın evcil hayvanlarınız için tehlikeli olabileceğini unutmamalısınız. Kedinizin dışarıda olduğu yaz aylarında, keneleri düzenli olarak kontrol etmek büyük önem taşır.
Pireler de hastalıkları taşıyabilir. Hem keneler hem de pireler ciddi tehlikeler oluştururken, pireler aynı zamanda kaşıntıya ve rahatsızlığa neden olabilirler. Ayrıca pireler, anemi, tenya enfeksiyonları, alerjik reaksiyonlar ve diğer enfeksiyonlara yol açabilirler. Eğer ciddi bir pire istilasıyla karşılaşırsanız, bir veterinere danışmalısınız. Pire ve kene önleyici tedaviler ve ilaçlar mevcut olup, bunlar hakkında bilgi alabilirsiniz.
Kedinizin derisinde küçük kabuklarla birlikte anormal tüy dökülmesi varsa, pire enfestasyonu olabileceğini gösterir. Evcil hayvanınızın tüylerinin arasında zıplayan böcekleri kontrol etmeye özen gösterin. Ayrıca, pire ve yumurtalarını temizlemek için ince dişli bir tarak kullanabilirsiniz.
Kazalar maalesef gerçekleşebilir ve evcil hayvanlar bazen araçlarla çarpışabilir. Sürücü, kör nokta, düşük ışık koşulları veya kedinin tüy rengi nedeniyle onu fark edememiş olabilir. Eğer evcil hayvanınıza araba çarparsa, durumlarını hemen değerlendirmek için bir veteriner hekime başvurmalısınız. Yaralanmalar bazen hafif bir çürüme veya kemik kırığı şeklinde olabilir, ancak kedinin davranışlarına dayanarak kendi başınıza bir teşhis koymaya çalışmamalısınız. İç kanama gibi gözle görülmesi zor problemler veya başka tıbbi sorunlar da olabilir, bu yüzden bir veterinerin müdahalesi önemlidir.
Evcil hayvanlarınızı dışarı çıkardığınızda, kaçma riskiyle de karşılaşırsınız. Eğer evcil hayvanınız kaybolursa, hem duygusal olarak zorlu bir durumla karşılaşabilirsiniz hem de çocuklara durumu açıklamak zorunda kalabilirsiniz. Kediler dışarıda olduklarında oldukça uzun mesafeleri kat edebilirler ve evden uzaklaşabilirler. Birçoğu içgüdüsel olarak eve dönme yolunu bulsa da, bazen çok uzaklara gidebilme ihtimali vardır.
Bahsettiğimiz tüm risklerden kaçınmak istiyorsanız, kedinizi içeride tutmak en iyisidir. Kediler dışarıya çıkmak istiyormuş gibi görünse de, en güvenlisi, içeride onlar için teşvik edici bir ortam yaratmak, böylece memnun ve doyumlu olmalarını sağlamaktır. Kediler sıkılabilir ama can sıkıntısına verilecek en basit ve en sağlıklı cevap onlarla daha fazla oynamaktır. Bir köpek kadar eğlenceli görünmeseler de yine de zenginleştirilmeye ihtiyaçları var.
Eğer arada bir gereklilik varsa ve gerekli önlemler alınmışsa, kedileri dışarı çıkarmak pek de kötü bir fikir değildir. Onları dışarı çıkarmanız gerektiğini düşünüyorsanız güvenliklerini sağlamak için şu ipuçlarını dikkate almalısınız.
Aşılarının güncel olduğundan emin olun.
Kedilerinizi tasmayla eğitmeyi deneyin.
Kaçmaya dayanıklı çitlerle donatılmış bir çit oluşturun.
Bütün bu önlemlere rağmen kedileri dışarı çıkartmak her zaman riskli bir durumdur. Kedileri tasmayla gezdirirken her an içinden çıkabileceklerini unutmamak gerekir.
Bunun yerine evinizin dışarıya daha çok benzemesini sağlamaya çalışmayı bile düşünebilirsiniz.
Ev kedisinin daha konforlu yaşamı, ömrünü önemli ölçüde artırır. Araştırmalar ev kedisi 15-17 yıl yaşayabilirken, dışarıda yaşayan kedilerin yaşam beklentisi sadece ortalama 2-5 yıl olduğunu göstermektedir. Kedinizi dışarıya çıkarmayı planlıyorsanız, bunu kontrollü bir ortamda veya kaçmamalarını veya kaçmamalarını sağlayacak önlemleri alarak yapmak en iyisidir.
Güvenlik: Ev içinde yaşayan kediler, dışarıdaki tehlikelerden korunur. Bu, trafik kazaları, yabani hayvanlar, hastalıklar ve diğer riskleri içerir.
Sağlık ve Beslenme Kontrolü: İç mekanda yaşayan kedilerin sağlık durumu daha iyi kontrol altında olabilir. Dışarıda enfeksiyon riski daha düşüktür ve beslenmeleri düzenli bir şekilde izlenebilir.
Uzun Yaşam: İç mekan kedileri, dışarıdaki tehlikelerden uzak oldukları için genellikle daha uzun bir yaşam süresine sahip olabilirler.
Azaltılmış Parazit Riski: Dışarıdaki kedilere kıyasla iç mekan kedilerinin parazitlere yakalanma riski daha düşüktür. Pire, kene ve diğer parazitlerle mücadele daha etkili olabilir.
Çevre Dostu: İç mekanda yaşayan kediler, doğal yaşamı ve yerel ekosistemi daha az etkiler. Yabani kuşlara ve diğer hayvanlara yönelik avlanma riski azalır.
Daha Az Stres: Dışarıdaki yaşam, kediler için stresli olabilir. Tehlikeler, diğer hayvanlarla karşılaşma veya sert hava koşulları stres yaratabilir.
Evcil Hayvanlar ve Komşular: İç mekan kedileri, komşularınızın bahçesine veya diğer evcil hayvanlara müdahale etmeden daha iyi bir komşuluk ilişkisi sürdürebilir.
Eğlence ve Zindelik: İç mekan kedileri için değişiklik ve aktivite sağlamak için oyuncaklar ve tırmanma alanları oluşturabilirsiniz. Bu, onların fiziksel ve zihinsel zindeliklerini artırabilir.
Daha Az Temizlik: Dışarıdaki kedilerin getirebileceği çamur, toz ve döküntü gibi temizlik sorunları iç mekan kedilerinde daha azdır.
Yakın İlişki: İç mekan kedileri, sahipleriyle daha yakın bir bağ kurma eğilimindedir. Evde daha fazla vakit geçirerek daha sık etkileşimde bulunabilirsiniz.
Sonuç olarak kedilerin evde yaşaması onların güvenliği, sağlığı ve genel refahı için birçok avantaj sunar. Bu durum, evcil hayvanınızın ihtiyaçlarını daha iyi karşılamak ve uzun, mutlu bir yaşam sürmesini sağlamak için önemlidir.
Kedilerin dışarıda karşılaştığı tehlikeler göz önüne alındığında, sizin gibi sorumlu bir kedi sahibi, kedinizi daha güvenli tutmanın yollarını aramalıdır.
Hayvan kontrolü tarafından alınması veya veteriner kliniğine götürülmesi ihtimaline karşı kedinize mikroçip taktırın.
Yıl boyunca pire ve kene önleme ilaçlarını uygulayın.
Hava kararmadan kedinizi içeri sokmaya çalışın.
Kedinizin aşılarını güncel tutun.
Bazı insanlar kedilerin dışarı çıkmasına izin vermenin onlara daha iyi bir yaşam kalitesi sağladığına inanıyor. Ancak çoğu uzman, kediler için kapalı mekanda kalmanın daha sağlıklı bir seçim olduğu konusunda hemfikirdir.
Kedinize her iki dünyanın da en iyisini sunmak istiyorsanız, kedinizi güvende tutmaya yardımcı olmak için özel olarak tasarlanmış bir kedi koşum takımıyla tasma eğitimi vermeyi deneyebilirsiniz. Ayrıca kedilerin tamamen özgür olma riski olmadan temiz hava ve güneş ışığı almasını sağlayan kapalı bir alan olan bir kedi verandası da yapabilir veya satın alabilirsiniz . Neyin en güvenli olduğunu ve evcil hayvanınızın çıkarına en uygun olanı değerlendirme konusunda yardım almak için veteriner hekiminizle konuşmalısınız.
Sonuç olarak, evcil kediyi dışarı çıkartma kararı, çeşitli faktörlerin değerlendirilmesini gerektirir. Kedinizin ihtiyaçlarını, karakterini ve sağlık durumunu dikkate alarak en iyi kararı vermelisiniz. Eğer dışarı çıkmalarına karar verirseniz, güvenli bir çevre sağlamak için gerekli önlemleri almalısınız.