OKUMA SÜRESİ: 16 DK
11.09.2023
Bakımını üstlendiğiniz bir yavru kedi için atmanız gereken ilk adım yavru kedinizi veteriner kontrolüne götürmek olacaktır. Bu doğrultuda veteriner hekimi sizlere temel bakım hakkında önerilerde bulunacak ve gerekli olan aşıları uygulayacaktır. Bir yavru kedinin bakımındaki esas nokta onu yeni ailesine alıştırmak üzerine olup sağlıklı bir gelişim ile desteklemektir. Yavru kediler yaşam aşamalarına göre farklı ihtiyaçlara gereksinim duyar.
0-4 haftalık yeni doğmuş bir yavru kedi olarak nitelendirilirken, yeni doğan kediler yalnızca motor yetileri ve koordinasyonunu geliştirebilirler. Buna ek olarak vücut ısılarını nasıl düzenlemeleri gerektiğini öğreniyorlar. Bu yaşam evresinde ise sıcaklık için annelerine güveniyorlar. Eğer ki anne kedi yavruları ile beraberse beslenme, sıcaklık, güvenilir ve temiz ortam sağlayacağı için veteriner harici bir ihtiyaca gerek duymazlar.
Bir sebepten ötürü anne kedi yavrularına bakamıyor ise yavruların büyüyüp gelişmesi için oldukça fazla bakıma ihtiyaç vardır. Yavru kedinin beslenme ve gelişimini takip etmek üzere bir veteriner hekime götürmek gereklidir. Annesi olmayan bir kediyi 2 ila 4 saatte bir biberon yardımı ile beslemek, kaldıkları ortamı sıcak ve güvenli tutmak, idrar ve dışkılarını yapmalarına yardım etmek gibi bir bakım söz konusudur. Bilhassa anne ve kardeşlerinden ayrı kalan yavrunun battaniyeye sarılarak sıcak tutulması önemli bir husustur.
5-11 haftalık olan yavru kediler annesinden ya da biberon ile beslenerek yüksek protein ve enerjisi yoğun bir diyet uygulanmalıdır. Bu evrede motor becerileri ve koordinasyon hususunda da ilerleme kaydetmelidirler. Dikkat etmeniz gereken şey ise kedinizin bu dönemde atılacağı macera ve cesaret duygusunun onları yanlış duruma sürüklememesi için gerekli gözetlemeyi yapmanız olacaktır.
Bu aşama yavru kediniz için hızlı bir gelişme dönemini kapsar. Öyleki yetişkin bir kedinin sahip olduğu enerjiden çok daha fazlası olacağı için geceleri yanınıza gelerek sizi oynamak için uyandırma olasılığı dahi var. Bu sebeple 2-4 aylık kediniz için oyun sürelerini uzun tutarak, gün içerisinde 3 ya da 4 öğün yüksek protein ile beslemeniz gerekir.
Ergenlik dönemine giren kediniz aynı zamanda cinsel olarak olgunluğa erişmektedir. Dolayısı ile enerjide bir artış ve yer yer ergen davranışları sergileyebilirler. Bu evrede kedinizi kısırlaştırmak için bir plan düzenlenebilir. Pek çok kedi 6-8 aylık iken ergenliğe girdiği için öncesinde yapılması tavsiye edilir. Yavru kediniz ile bağ kuran oyunlar oynama devam etmek önemlidir. Bilhassa evcil kedilerin çevresini çeşitlendirmek hayli kolaydır.
Yavru kedinizin dengeli beslenmesi için yüksek kaliteli ticari yavru kedi maması ile doğal mamalar beraber karışık verilmelidir. Anne kedi ilk 4 hafta yavrusunu beslemelidir. Ancak yetim bir yavru ise 2 ila 4 saatte bir özel olarak üretilmiş ticari sütten verilmelidir. 3-5 haftalık kedileri biberondan ayırmak için sütü mama kabında verilmelidir.
Gün içerisinde 4 ila 6 defa süt verilirken, yanında yüksek kalitedeki konserve yaş mama ve kuru kedi maması karışımı verilebilir. 5-8 haftalık kediler artık mamalarını çiğneyebilecekleri için 3-4 defa beslenebilirken, proteini bol ve enerjisi yüksek bir diyet uygulayabilirsiniz. Piyasada pek çok çeşitte yavru kedi maması bulunmaktadır.
Bu alternatifleri veterineriniz ile beraber karar verebilirsiniz. Genel olarak hem kıvamı hem de doğal beslenmeye yakın oluşu sebebi ile konserve mamalar tavsiye ediliyor. Buna ek olarak iyi bir diyet için konserve ve kuru kedi mamasını karıştırarak da verebilirsiniz. 6 aydan sonra yavru kediniz 2-3 defa beslenmelidir. Kedinize gün içinde doğru mamayı, doğru ölçüde ve zamanda vermek kedinizin gelişimi için önemlidir.
Kediler için fırçalama önemli bir konudur. Kediniz ile aranızda bir bağ kurmak için diğer bir adımdır. Rutin bir etkinlik olması adına erken zamanda fırçalama işlemine başlamanız gerekir. Bu aşamada kediniz fırçalamaya izin verdiği için bir ikram ile ödüllendirebilirsiniz. Dolayısı ile kediniz fırçalama eylemini olumlu bir durum olarak görecek ve daha da kolay bir süreç geçirmenize yardımcı olacaktır. Fırçalama işlemi, kedinizin olası tüy yumaklarının oluşumunu önlemeye yardımcı olurken ölü deri, toz, kopmuş tüy, tüy dökülmesi gibi sorunları da giderir.
Eğer küçük yaşta başlarsanız, bir kedinin diş fırçalamayı öğrenmesi çokta zor bir davranış değildir. İşin özü, doğru bir evcil hayvan diş macunu alarak ağzına sürün ve tada alışmasını sağlayın. Akabinde diş fırçası ile yavaşça fırçalayarak öğretin.
Yavru kediler doğuştan gelen bir içgüdü olarak kendilerini temizleseler de, anneleri bu davranışının gelişmesinde büyük rol oynar. Kedinizi nemli bir bezle temizleyerek ona yardımcı olabilirsiniz. Böylelikle yavru kedinizin sizin ile bir bağ kurmasını da sağlayabilirsiniz. Çünkü siz onun için bir anne figürü oluyorsunuz. Ancak belirtmem gerekiyor ki kediniz kirlenmedikçe ya da pire banyosuna gerek yoksa banyo yapmaya ihtiyaç duyulmaz.
Henüz genç olan kediler çok fazla uyurlar. Dolayısıyla geceleri uyumak için rahat bir yere sahip olmaları gerekir. Belki yatak odanızda uyumasını isteyebilirsiniz fakat tuvalet kabını burada tutmak istemeyebilirsiniz. Bu nedenle evde kediniz için bir alan oluşturmak en doğrusu olacaktır. Kedinizin bir gece yarısı uyanarak sesli şekilde miyavlaması durumundan onu görmezden gelin. Zira gece saatlerinin uyumak için olduğunu farkedecekler.
Yavru kediniz ile aranızda özel bir bağın kurulması için oyun süreleri oldukça önemlidir. Oyun için can atan meraklı yavrular, enerjilerini sahipleri ile beraber oyun oynayarak atarlar. Kedinizin sıkılmaması için çeşitli oyuncaklar ile onları oyalayabilir ve farklı oyunlar oynamayı deneyebilirsiniz.
Mama Kapları: Yavru kediniz için yiyecek ve su kabı olmak üzere iki sete gereksinim duyacaklar. Bir seti kullanırken diğer set temizlenmek üzere yıkamaya koyulabilir.
Oyuncaklar: Pekçok kedi boş bir karton ile oynamaktan hoşlanıyor olsalar da, oyuncaklar ile zenginleştirerek oyun zamanlarını zevkli hale getirebilirsiniz. Yalnız dikkat etmeniz gereken bir husus var ki o da küçük parçalı oyuncakları yutabilme ihtimalleridir.Bu nedenle ip parçası dahil yutabileceği parçaları ortadan kaldırmalısınız.
Yatak Takımı: Yavru kediniz için kendisine ait bir yatak temin etmelisiniz. Güvenilir, rahat temizlenebilir ve kurutulabilir olmalıdır. Yatağı rahat ve özel bir noktaya koymanız gerekir.
Tırmalama Direği: Kedilerin patilerini ideal bir seviyede tutmaları gerekmektedir.Bu sebeple, kedinizin devamlı olarak tırmalama direğini ziyaret etmeleri gerekir.
Yavru kediniz için veterineriniz ile yıllık sağlık kontrolleri, aşıları, kısırlaştırma, mikroçipleme, pire ve solucan tedavileri hakkında konuşmanız gerekmektedir.
Evcil hayvanları eğitme konusunda en etkili şey ödüle dayalı olan eğitim sistemidir. Bu eğitim kediyi istediğiniz davranışı yaptığı takdirde ödüllendirmeyi kapsar. Bu ödül, leziz bir kedi maması olur ve akabinde övgülü sözler ve okşama ile desteklenmelidir. Bu tarz ödül ve davranışlar ile istenilen bir eylemi gerçekleştirmeleri için oldukça yardımcı olurken aynı davranışı tekrarlamalarının olasılığını artırır.
Yavru kedilerin temel bakımının en önemli kısmının aile üyelerine, eve ve evde yaşayan diğer hayvanlar ile sosyalleşmesidir. Yapabilecekleriniz arasında aşağıda yer alan maddeler bulunmaktadır:
Yeni doğmuş olan kedinizin sağlıklı bir yaşam sürmesi için aşı konusu çok önemlidir. Kediniz 16-20 haftalık olana dek; Feline Viral Rhinotracheitis, Calicivirus ve Panleukopenia’dan koruması için3 ila 4 FVRCP aşısı, 1 kuduz aşısı ve Feline Lösemi Virüsünden koruyan 2 FeLV aşısı yapılmalıdır.
4-5 aylık olan yavru kediniz artık ergenlik dönemine girdiği için kısırlaştırma zamanı gelmektedir. Kısırlaştırma işleminin yapılmasının önemi ise kızgınlık dönemindeki dişi kedilerde bölgesel koku ve saldırganlık gibi sorunları engellemek, meme ve testis kanseri olma durumunun önüne geçmektir. Yavru kediniz karşı cins kediler ile yakınlık içerisinde ise 4-5 aylıkken ya da daha öncesinde kısırlaştırmanın yapılması gerekir.
Kedilerin yetişkin döneminde genel olarak obezite, diş hastalıkları, mesane iltihabı, bağırsak hastalıkları, kalp hastalıkları ve davranış sorunları ile karşılaşılır. Bu evredeki kedilerin % 70’inden fazlasında diş ya da diş eti sorunları mevcuttur. Bu durum ciddi şekilde bir ağrıya ve diş kayıplarına sebebiyet verir. Yıllık olarak kontrollerinin düzenli bir biçimde yapılarak erken tanı konulması önemlidir. Herhangi bir ciddi hastalık baş göstermeden önce engellemesi açısından dikkat edilmelidir.
İlk iki gün boyunca kedinize bir odada bakın. Bu durum kedi için gereksinim duyduğu güveni verir. Böylelikle size ve ailenize daha hızlı alışmasına yarar sağlar. Odaya girip sakin şekilde oturun ve kedinizle nazikçe konuşun. Öylece oturarak kedinin yanınıza gelip sizi incelemesine müsade edin. Bu sizin, onun için bir tehdit olmadığınızı gösterir. Kedinizin mama, su ve tuvalet kabı mutlaka olsun ve alışması için zaman tanıyın. Biraz zaman geçtikten sonra kedinize evin diğer odalarını tanıtın. Bazı kediler daha meraklı ve atılgan olabiliyorken bazı kediler ise çekingen davranarak daha uzun sürer.
Piyasada birçok çeşitte kedi maması bulunmaktadır. Bu konuda dikkat etmeniz gereken en önemli şey dengeli ve eksiksiz bir mamayı seçmiş olamanız olacaktır. Yetişkin bir kedi gün içerisinde iki defa beslenmelidir. Buna ek olarak kuru mama ile besliyorsanız gün içerisinde mama kabında da bırakarak serbest besleme stilini kullanabilirsiniz. Ancak bu fazla yemeyen kediler için uygundur. Kilo almaya başlayan kediler için her daim mamaya erişim birtakım sorunlar yaratabilir. Kedinizin devamlı olarak bol ve temiz suya erişebilmesi oldukça önemlidir.
Kedinin ilk etapta ev, evdeki insanlar ve varsa diğer evcil hayvanlar ile bağ kurması için en az iki hafta kadar evde tutulmalıdır. Dışarı çıkmadan önce bu evin güvenli bir yer olarak kodlası gerekir. Aksi takdirde geri dönme olasılığı hayli düşüktür. Ayrıca bir diğer önemli hususta aşılarının tam olmasıdır. Kedinizi ilk kez dışarı çıkartıyorsanız ılık ve kuru bir gün seçmeye özen gösterin. Beslenme saatini erteleyerek aç olmasını sağlayın. Kedinizle birlikte dışarı çıkıp çevrede dolaşmasına müsade edin ve sonrasında beslemek için geri dönün.
Kedinin kendine olan özgüveni yerine geldikten sonra daha uzun süreler dışarıda vakit geçirmeye başlayacaktır. Kedilerin ezilme ve kuş gibi vahşi hayvanların saldırısına maruz kalabileceklerinden karanlıkta ve şafak vaktinde evde olmaları gerekir. Bir tasma kullanmayı düşünürseniz kedilerin istediklerinde tasmadan kurtulabileceğini unutmayın. Genellikle tüm sorunları çözebilecek tek şey bir mikroçip takmaktır. Derinin altına enjekte edilen ve veri tabanından kayıtlı olan numara ile kediniin kaybolması gibi durumlarda hemen size ulaşılabilir.
Oyun zamanları kedilerin yaşamlarının büyük bir çoğunluğunu kapsar. Sahibi ile arasındaki bağı güçlendirmeye de yardımcı olurken kedinin sağlıklı ve zinde kalması içinde birebirdir. Kediler genellikle hafif ve küçük olan her şey ile oynarlar. Kedi nanesi ile dolu olan tüm oyuncaklar ise pek çok kedi tarafından ayrı bir ilgi görür. Eve alacağınız bir tırmanma direği, evdeki eşyaları korumak için fayda sağlar. Patilerini temizlemek ve keskinleştirmek için tırmanma direkleri büyük önem arz etmektedir.
Tüm kediler haftalık olarak düzenli şekilde fırçalanması gerekmektedir. Bu işlem, kedinizin tüy ve derisinin sağlıklı olması için hayli önemlidir. Aynı zamanda herhangi bir hastalık belirtisini öğrenmek içinde kolaylık sağlar. Bu tür yaklaşımlar kediniz ile aranızdaki bağı güçlendirmeye yardımcı olur. Uzun tüy yapısına sahip kedilerin tüyleri kısa sürede keçeleştiği için iyice taranması gerekir. Eğer kediniz buna alışkın değilse seviyeli olarak ona tanıtmalısınız. Kabul edene dek kısa sürede fırçalayın. Kedinizin okşanmaktan hoşlandığı noktaları ilk hedef alırsanız işiniz daha da kolaylaşır. Uslu durmaları karşılığında ise ona kedi ödül maması verin.
Kedilerin üç zorunlu aşısı vardır. Bunlar; kedi gribi, kedi enteriti ve kedi lösemisidir. Veteriner hekiminiz bu aşıların ne zaman yapılması gerektiğine dair bilgi verirken, kedinin hangi aralıklar ile takviyeye ihtiyacı olduğu konusunda da öneriler verecektir.
Yuvarlak solucan ve tenyalar kedilerde en sık görülen solucan çeşitleridir. Bunlara karşı rutin olarak tedavi yapılarak kedinizin sağlıklı kalmasını sağlamak hayli önemli bir husustur. Bununla ilgili en detaylı bilgiyi veterine hekiminizden alabilirsiniz. Pire için tedavi değil önlemek esas hedef olmalıdır. Kedinizi pirelerden korumak için veteriner hekiminizin tavsiyelerini dinlerken, piyasada bunun tedavisi için özel şampuan ve spreyler bulunuyor. Ancak şampuanların pekte etkili olduğu söylenemez. Veterinerinizin önermediği sürece kendiniz alıp kullanmayın. Kediniz pireye maruz kaldıysa, üremesini önlemek ve ortadan kaldırmak için evinizi de temiz tutmanız gerekiyor. Kedinizin yatağını güzelce yıkamalı, değiştirmeli, evi ve halılarınızı da temizlemelisiniz. Veterinerinizin vereceği bir sprey ile evin etrafını temizleyebilirsiniz.
Kedilerde sık görülen kulak akarları, genel olarak bir belirti göstermez. Ancak yoğun bir tahriş olabilir. Şiddetli olması durumunda kulak kanalı tıkanır ve enfeksiyona yol açar. Akarlar kedinize evdeki bir diğer kedi ya da köpeğede geçebileceği için devamlı olarak rahatsız olan bir evcil hayvanınız varsa veteriner hekiminiz tarafından akarların kaynağı olarak görülerek kontrol edilebilir.
Erkek yavru kediler 5 aylık olduklarından itibaren kısırlaştırılabilirler. Bu gerekli bir konudur. Zira olgun bir erkek kedi sınırlarını işaretlemek için evdeki bölgesine kokulu idrar püskürtebilir. Aynı zamanda kavgalara girer ve yaralanmalar yaşanabilir. Dişi kediler ise 4 aylık veya daha küçük yaşta kısırlaştırılabilir.